“Çocuğum
engelli. Peki, ben ne yapmalıyım?”
Çocuğunuzun engelli olduğunu kabul edin!
Çocuğunuzun engelini reddetmek onun
için gerekli olan tedaviyi ve eğitimi alması geciktirir. Bu durumda, çocuğunuz
eğitimle geliştirebileceği becerileri geliştiremez. Çocuğunuzu olduğu gibi
kabul etmeli ve en erken zamanda eğitime başlamalısınız.
Diğer çocuklarla kıyaslamayın!
Etrafınızdaki engeli olmayan çocukların
yapabildiği ancak sizin çocuğunuzun yapamadığı şeyler olacaktır. Bunu
kabullenmeli ve onu diğer çocuklarla kıyaslamamalısınız. Bunun yerine,
çocuğunuzun eğitimine önem vermeli, onun zaman içindeki gelişimini
izlemelisiniz.
Kendinizi suçlamayın!
Çocuğunuzun engeli ile ilgili kendinizi
suçlamanızın çocuğunuza hiçbir faydası dokunmaz. Bunun yerine, “Şimdi ne yapabiliriz?”
diye düşünmelisiniz.
Birbirinizi suçlamayın!
Engelin nedenlerine takılıp birbirinizi
suçlamanın çocuğunuza yardımı dokunmaz. Ayrıca, sizin aranızdaki tartışmalar
çocuğunuzu da olumsuz etkiler ve huzursuz olmasına neden olur. Bu yüzden, geçmişe
değil, bundan sonra yapabileceklerinize odaklanın.
Aşırı korumacı davranmayın!
Çocuklar birçok şeyi yaparak, deneyerek
öğrenirler. Aşırı korumacı davranır, çocuğunuzun hiçbir işi yapmasına müsaade
etmezseniz, yapabileceği şeyleri yaparak öğrenebileceklerini öğrenemez.
İhmal etmeyin!
Çocuğunuzun ilerleme kat etmesi sizin
ilginize bağlıdır. Çocuğunuzla ilgilenmez, onu ihmal ederseniz, çocuğun
gelişimi olumsuz yönde etkilenir.
Hata yapmasına izin verin!
Çocuğunuz bir şey yapmaya çalıştığında
“Ver ben yapayım.” veya “Yardım edeyim sana.” diyerek çocuğun kendi deneme
şansını elinden almayın. Yardım istediğinde zaten bu isteğini size sözel olarak
ya da beden diliyle anlatacaktır. Sürekli yardım etmek, kendi kendine bir şeyi
başarma şansı vermemek çocuğunuzu güçsüz kılar. Oysa çocuğunuz yaşayarak
öğrenecek. Denemesine, hata yapmasına izin verin.
Beceremeyeceği şeyleri yapmasını
istemeyin!
Çocuğunuzun becerilerinin veya yaşının
üzerinde olan şeyleri yapmasını istemeyin. Aksi takdirde, çocuğunuz başarısız
olur, bu nedenle de kendine güveni zarar görür.
Olumlu davranışlarına ve başarılarına
odaklanın!
Çocuğunuz çok küçük bir şeyi becerdiği
ya da olumlu bir davranışta bulunduğu zamanlarda bile onu destekleyin, ödüllendirin.
Çocuğunuzu eve kapamayın!
Çocuğunuz zihinsel, duygusal ve sosyal
olarak ancak diğer insanlarla iletişime geçerek gelişebilir. Çocuğunuzdan
utanıp onu evde kapalı tutmanız onun kendini geliştirmesini engeller. Çocuğunuzu
sosyal ortamlardan uzak tutmayın, insanlarla iletişim kurmasına izin verin.
Sabırlı olun!
Çocuğunuzdan bugünden yarına
değişmesini beklemeyin. Eğitim zamanla çocuğunuzda olumlu sonuçlar verecektir
ama bu değişim kısa sürede sağlanamaz. Eğitime ve çocuğunuza zaman verin ve
sabırlı olun.
Eğitim ve tedavi sürecinde katılımcı
olun!
Çocuğunuzun eğitimi ve tedavisi ile ilgilenin. Eğitmenleri ve doktorları ile iletişim kurun. Çocuğunuz sizin ilginiz ölçüsünde gelişim gösterecektir.
Çocuğunuzun eğitimi ve tedavisi ile ilgilenin. Eğitmenleri ve doktorları ile iletişim kurun. Çocuğunuz sizin ilginiz ölçüsünde gelişim gösterecektir.
Çocuğunuz ile vakit geçirin!
Tabii ki yeri geldikçe televizyon da
izleyecek ya da kendi başına oyun oynayacak ancak onu bir televizyon karşısına
oturtup, ya da eline bir şeyler verip uzun süre yalnız bırakmayın. Çocuğunuzun
sosyalleşmesi çok önemli ve bu da sizin onunla konuşma ve ilgilenmenize bağlı
olarak gelişecek bir beceri. “Bir işe yaramıyor işte.” diye düşünüp ilginizi
azaltmayın. Basit sosyal becerilerle başlayın ve pes etmeyin.
“Çocuğumla nasıl iletişim kurabilirim?”
Becerilerine göre:
- Konuşun (sizi çok az, hatta hiç anlamıyor olsa
bile)
- Onunla konuşurken ona bakın ve göz göze gelmeye
çalışın
- Gülümseyin
- Sarılın
- Oyun oynayın
- Kitap okuyun
- Resim yapın
- Müzik dinleyin/Dans edin
- Basit komutlar verin (gel, topu ver, oraya
otur vb.)
Kendinizi iyi hissetmek için de
harekete geçin!
Çocuğunuza en iyi şekilde yardımcı olabilmek için öncelikle
sizin iyi hissetmeniz gerekir. Engelli bir çocuk annesi/babası olarak birçok
güçlükle karşılaşıyor ve üzüntü, kızgınlık gibi duygular hissediyor
olabilirsiniz. Bu durumda yapabileceğiniz en iyi şey bir uzmandan (psikolog,
psikiyatrist) psikolojik yardım almaktır. Bu şekilde, kendi moralinizi ve ruh
durumunuzu düzeltebilir, çocuğunuza da daha hoşgörülü ve sabırlı bir biçimde
yaklaşabilirsiniz.
Klinik Psikolog Mine Hasırcı
