Klinik psikolog mu daha iyi, psikiyatr mı?

 Question Or Doubt by Jeroen van Oostrom

Bu soru net bir cevabı olmayan bir sorudur çünkü beraber çalışan iki farklı uzmanlık alanına mensup kişileri karşılaştırır. Unutulmaması gerekir ki ilaç tedavisi gerektiren durumlarda başvuracağınız kişi psikiyatrlardir çünkü ilaç tedavisi alanında uzmanlaşmış olan kişiler psikiyatrlardır, psikologlar değil. Psikoterapi için ise böyle bir ayrım söz konusu değildir. Bir klinik psikolog çok iyi bir psikoterapi eğitimi almış olabilirken bir psikiyatr psikoterapi alanında yeterli donanıma sahip olmayabilir. Aynı şekilde bunun tersi de geçerli olabilir. Türkiye'de henüz gerekli düzenleme yapılmamış olduğundan gittiğiniz terapistin psikoterapi konusunda yeterli bir eğitimi olup olmadığını anlamak özen gerektirmektedir. Bu nedenle gittiğiniz psikoterapistten eğitimi hakkında sizi bilgilendirmesini isteyebilirsiniz. Bu sizin hakkınızdır. 


Bir yanılgı da şudur: “Ben ilaç almak istemiyorum. O yüzden asla psikiyatra gitmem.”. Bir psikoloğa başvursanız bile ilaç tedavisi gerektirecek bir durum ortaya çıkar, tespit edilirse psikoloğunuz sizi bir psikiyatra yönlendirmekle yükümlüdür. Benzer şekilde görüşmeye gittiğiniz psikolog veya psikiyatr sizinle görüştüğünde bu konuda yeterli olmadığını fark ederse yine sizi bir başka uzmana yönlendirmelidir. Bazı durumlarda bu terapinin başında değil ortalarında da ortaya çıkabilir. Örneğin, ilk görüşmelerde konuşulmayan ve terapistin uzmanlığı dışındaki bir durum ortaya çıktığında yine başka bir uzmanla görüşülmesi konusunda terapistiniz sizi yönlendirecektir. 


“Psikologlar muhabbet eder; psikiyatrlar hemen ilaç yazar.” da bir başka yanlış inanıştır. Psikoterapi konusunda kapsamlı bir eğitim almış bir klinik psikoloğun yaptığı muhabbet etmek değildir. Psikoterapi muhabbet etmekten çok farklı bir süreçtir. (Detaylı bilgi için “Psikoterapi nedir?” başlıklı yazıma başvurabilirsiniz.) Psikiyatrların ilaç yazma meraklısı oldukları da ayrı bir yanlış inanıştır. Muhabbet eden psikoterapi konusunda yetkin olmayan kişiler de psikolog gibi kendilerini tanıtabilirken, kimi psikiyatrlar da etik olmayan bir şekilde yeterli bilgi almadan tedavi planlıyor olabilirler. Bu iki durum da meslek etiğine uymayan kişilerin yaptıkları ile mümkündür. Bu gibi örneklerden yola çıkarak psikologların ve psikiyatrların tümü hakkında çıkarımlarda bulunmak yanlış olacaktır. Alanında etik kurallara bağlı bir şekilde çalışan birçok uzman bulunmaktadır. Seçiminizi bu uzmanlar arasından yapmak açısından güvendiğiniz bir ruh sağlığı danışanından yardım isteyebilirsiniz. 


Özetle, psikiyatrlar ve psikologlar beraber çalışabilirler. Psikiyatr ilaç tedavisini yürütürken bu konudaki psikoterapi alanına daha hakim olan bir klinik psikolog psikoterapiyi yürütebilir. Birçok uzman gerektiği durumlarda bu şekilde çalışmaktadır. Elbette, kendisi psikoterapi konusunda yeterli düzeyde eğitim almış bir psikiyatr psikoterapiyi ilaç tedavisi ile birlikte kendisi yürütmeyi seçebilir. Yani, toptan biri diğerinden daha iyidir ya da daha yetkindir kanısına ulaşmak yanlış olur. İlaç tedavisi için yetkin kişiler psikiyatrlardır ancak psikoterapi konusunda kimin daha yetkin olduğunu söylemek için psikoterapistlerin psikoterapi konusunda aldıkları eğitimleri karşılaştırmak gereklidir.